Ο ανθρώπινος εγκέφαλος

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μοιάζει κυρίως με ένα δίκτυο όμοιο με αυτό του Διαδικτύου, σύμφωνα με νεότερα ερευνητικά στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the National Academy of Sciences.

Η διαπίστωση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την απεικόνιση του ανθρώπινου εγκεφάλου που είχε διατυπωθεί τον 19ο αιώνα.

Μια νέα τεχνική που εντοπίζει τα σήματα μεταξύ μικροσκοπικών εγκεφαλικών περιοχών αποκάλυψε συνδέσεις μεταξύ των περιοχών που σχετίζονται με το στρες, την κατάθλιψη και την όρεξη.

Οι Δρ Λάρρυ Σουάνσον και Ρίτσαρντ Τόμσον από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια στο Λος Aντζελες απομόνωσαν ένα μικρό τμήμα του εγκεφάλου του αρουραίου στον επικλινή πυρήνα, περιοχή που σχετίζεται με την απόλαυση και την ανταμοιβή.

Η τεχνική που εφάρμοσαν βασίζεται στην ένεση «ιχνών» σε συγκεκριμένα σημεία του εγκεφαλικού ιστού. Τα μόρια που χρησιμοποίησαν δεν παρεμβαίνουν στην κινητικότητα των σημάτων κατά μήκος του ιστού, αλλά επειδή φωσφορίζουν και έτσι είναι εντοπίσιμα μέσω ενός μικροσκοπίου.

Οι ερευνητές ένεσαν δύο «ίχνη» στο ίδιο σημείο την ίδια στιγμή: το ένα μόριο εντόπιζε τα σήματα και προς ποια κατεύθυνση πήγαιναν και το άλλο από πού έρχονταν. Η προσέγγιση αυτή οπτικοποίηση έως και τέσσερα επίπεδα σύνδεσης.

Αν ο εγκέφαλος έχει την ιεραρχική δομή μιας μεγάλης εταιρείας όπως πίστευαν παλαιότερα, το διάγραμμα «από» και «προς» θα έπρεπε να δείχνει ευθείες γραμμές από ανεξάρτητες περιοχές προς μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας («τον διευθυντή της εταιρείας»).

Όμως, η αμερικανική μελέτη δείχνει ότι υπάρχουν κλειστά κυκλώματα μεταξύ διαφορετικών περιοχών, ανατροφοδοτώντας και συνδέοντας απευθείας περιοχές που δεν ήταν μέχρι σήμερα γνωστό ότι επικοινωνούν μεταξύ τους. Το μοντέλο αυτό λοιπόν ταιριάζει περισσότερο με το εκτεταμένο δίκτυο του Διαδικτύου.

Η περιοχή του εγκεφάλου που μελετήθηκε από τους ερευνητές απεικονίζεται ως ένα δίκτυο που συνδέει περιοχές που σχετίζονται με το άγχος, την όρεξη και την κατάθλιψη. Μια τέτοια δομή υψηλής αλληλοσύνδεσης έχει και στο παρελθόν αναφερθεί ότι μπορεί να υπάρχει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

«Μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η ισχύουσα πειραματική βιβλιογραφία για την νευροεπιστήμη βασίζεται στο ιεραρχικό μοντέλο. Αυτό που διαπιστώνουμε τώρα είναι το κύκλωμα που εντοπίσαμε δεν έχει αναφερθεί ποτέ στο παρελθόν», τονίζει ο Δρ Σουάνσον με δηλώσεις του στο BBC.

Η μελέτη είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι στο παζλ των εγκεφαλικών συνδέσεων που συντελούνται στο εγκέφαλο ενός μικρού θηλαστικού όπως ο αρουραίος. Αλλά η σταδιακή χαρτογράφηση του κάποια στιγμή θα δώσει την συνολική εικόνα του εγκεφάλου των θηλαστικών.